Flawonoidy i terpeny warunkują działanie konopi na organizm, oddziaływając na siebie w procesie zwanym efektem synergii, bądź efektem otoczenia. Są one swego rodzaju dopełnieniem bardziej znanych substancji, czyli kannabinoidów. Współistnienie wszystkich tych substancji sprawia, że konopie odgrywają istotną rolę w zachowaniu odpowiedniej równowagi organizmu.
TERPENY - CZYM SĄ?
Terpeny to lotne związki chemiczne kryjące się pod ogólnym wzorem chemicznym (C5H8)n. Ich szkielet powstaje w wyniku połączenia pięciowęglowych jednostek izoprenowych, dlatego też liczba atomów węgla w cząsteczce terpenów jest podzielna przez pięć.
Najmniejsze, a co za tym idzie - najbardziej lotne związki, to monoterpeny powstające w procesie biosyntezy dwóch cząsteczek izoprenu. Z kolei te największe i najmniej lotne związki składają się z trzech lub więcej cząsteczek izoprenu, w związku z czym nazywane są seskwiterpenami.
JAK POWSTAJĄ TERPENY?
Związki te syntezowane są w tkance wydzielniczej konopi, w środku gruczołowych trichomów. W procesie tym istotną rolę odgrywa światło słoneczne. Kiedy rośliny wyczuwają wzrost temperatury, zaczynają syntezować więcej terpenów, które parując, tworzą strumień powietrza. On, z kolei, chłodzi roślinę i zmniejsza jej „pocenie”, zapobiegając wysuszeniu. Dlatego też zapach konopi jest najsilniejszy w ciągu pierwszych godzin porannych, gdy terpeny nie zdążą jeszcze wyparować.
Ogólnie zatem rzecz ujmując, terpeny to metabolity wtórne, odpowiedzialne za aromat rośliny oraz jej smak, które stanowią większość produkowanego przez nią olejku aromatycznego.
TERPENY CZY TERPENOIDY
W morzu związków produkowanych przez konopie około 140 z nich zaliczanych jest do dużej grupy węglowodorów aromatycznych i organicznych zwanych naprzemiennie terpenami, bądź terpenoidami. Jak się okazuje jednak takie uogólnienie i zamienne nazewnictwo tych substancji może być błędem. Mimo iż nazwy terpeny i terpenoidy są coraz częściej używane jako synonimy, mają one zgoła odmienne znaczenie.
Poznaj pozostałe związki produkowane przez konopie. Odwiedź nasze Kompleksowe kompendium wiedzy
Osią podziału terpenów od teprenoidów jest to, że pierwsze z nich (terpeny) są węglowodorami, składającymi się z pierwiastków węgla i wodoru, natomiast terpenoidy powstają w wyniku denaturacji poprzez utlenianie (suszenie i utwardzanie) lub modyfikacji chemicznej.
Nazwa terpeny wywodzi się od terpentyny - składnika żywic drzew iglastych, będącego lepkim, przyjemnie pachnącym balsamem, wypływającym w miejscu rozcięcia lub zarysowania kory lub drewna. Terpentyna zawiera kwasy żywiczne i węglowodory, określane mianem terpenów.
TERPENY – FUNKCJE
Terpeny pełnią rozmaite funkcje w roślinach. Jednakże ich główne zadania sprowadzają się do ochrony przed owadami i roślinożercami oraz wysokimi temperaturami, poprzez tworzenie gorzkich związków odstraszających.
Bardziej zmienne - monoterpeny, występujące licznie w kwiatostanach służą przede wszystkim do odstraszania owadów. Z kolei, seskwiterpeny, które są bardziej gorzkie, znajdują się na liściach i działają odstraszająco na zwierzęta roślinożerne.
Warto jednak zaznaczyć, że niektóre terpeny mogą działać odwrotnie, spełniając funkcję przynęty w celu przyciągnięcia owadów zapylających.
WŁAŚCIWOŚCI TERPENÓW
Terpeny oddziałują na receptory oraz neuroprzekaźniki, działając jak inhibitory, które zarówno podnoszą poziom serotoniny, jak i zwiększają aktywność noradrenaliny i dopaminy, podobnie do leków antydepresyjnych. Jednak na ten moment potrzeba o wiele bardziej szczegółowych badań, aby ustalić jak terpeny występujące w konopiach mogłyby być efektywnie stosowane w medycynie.
KOŁO TERPENÓW - CO TO TAKIEGO?
Związki należące do terpenów odpowiedzialne są za przyjemne lub też nie aromaty marihuany i efekty fizjologiczne z nimi związane.
Badania pokazują, że szczepy poszczególnych odmian mogą się od siebie bardzo różnić pod względem zawartości danych terpenów. Te o wysokim stężeniu specyficznych terpenów mają zupełnie inny zapach niż inne odmiany. Dlatego też odmiany sativa mają często lekki, owocowy zapach, podczas gdy odmiany indica znane są ze swojego silnie słodkiego lub lekko kwaśnego zapachu.
Mapowanie profili terpenów umożliwia zatem przewidywanie a nawet manipulację efektami oraz wartościami prozdrowotnymi konkretnych odmian.
Wykres terpenów to heurystyczne narzędzie do zrozumienia efektów, smaków, aromatów lub ważnych informacji o typowych terpenach. Zwykle wykresy te koncentrują się na terpenach, które są powszechnie występujące w konopiach indyjskich lub innych odmianach konopi. Koło terpenów dotyczy głównie substancji, które można ekstrahować i stosować w innych produktach, aby osiągnąć określone wyniki. Wykresy terpenowe mają zwykle postać koła, ale czasami przedstawiane są również przy pomocy wykresów słupkowych.
TERPENY W KONOPI
LIMONEN
Terpen występujący w wielu różnych odmianach konopi, jak również innych roślinach, np. owocach cytrusowych, takich jak cytryny, pomarańcze, grejpfruty czy limonki. Odpowiedzialny jest za silny cytrusowy zapach owoców. Limonen wykazuje właściwości przeciwgrzybiczne, przeciwdepresyjne, a nawet przeciwnowotworowe. Coraz więcej mówi się o potencjalnych korzyściach płynących z tego terpenu w leczeniu raka piersi.
MIRCEN
Jeden z terpenów obecnych w wielu odmianach konopi, który swym działaniem przypomina środek uspokajający. Działa rozluźniająco na mięśnie oraz pomaga w problemach ze snem. Wykazuje właściwości przeciwbólowe oraz przeciwzapalne. Jest głównym składnikiem olejku aromatycznego produkowanego przez dziki tymianek, który stanowi 40% jego całkowitej kompozycji.
PINEN
Ogólna nazwa dwóch izomerów bicyklicznych monoterpenów: α-pinen, β-pinen, które stanowią podstawę składu chemicznego żywicy sosny oraz innych drzew iglastych. Pinen korzystnie wpływa na pamięć i może zmniejszać negatywne skutki działania THC. Służy także jako podstawa dla biosyntezy receptorów kannabinoidowych CB2 będących elementem układu endokannabinoidowego. Pinen wydaje się być bardzo zrównoważony w różnych odmianach konopi i stanowi około 10% grupy terpenów, jednak nigdy nie przekracza 15-20%.
LINALOL
Terpen obecny zarówno w lawendzie, jak w niektórych odmianach konopi. Działa uspokajająco oraz antystresowo. Poprzez wzmacnianie działania mechanizmów transmisji serotoniny, pozytywnie wpływa na stany depresyjne. Linalol można również stosować naskórnie w celu leczenia blizn i poparzeń. Konopie zawierające zarówno THC, jak i linalol, będą prawdopodobnie przejawiać zwiększone działanie uspokajające i przeciwbólowe dzięki synergii między tymi dwoma związkami.
KARIOFILEN
Mieszanina trzech związków: α-kariofilenu lub humulenu, β-kariofilenu, który jest głównym składnikiem olejku z czarnego pieprzu oraz tlenku kariofilenu, powstającego w wyniku utleniania melisy i eukaliptusa. Każdy z tych związków jest obecny we wszystkich odmianach konopi, jednakże to tlenek kariofilenu jest główną substancją wykrywaną przez psy tropiące przeszkolone do znajdowania konopi.
Nie jesteś pewny czy olej CBD jest legalny? Sprawdź status prawny CBD w Polsce.
HUMULEN
Terpen pokrewny beta-kariofilenowi występujący powszechnie w chmielu i konopiach. Badania wykazały, że związek ten przejawia właściwości antybakteryjne, antyrakowe, antyzapalne oraz powstrzymujące apetyt. Humulen jest bardzo dobrze znany w tradycyjnej medycynie chińskiej, w której wykorzystywany jest od wielu tysięcy lat.
KANNABINOIDY A TERPENY
Aktualnie niemal każdy kannabinoid dostępny jest w wyizolowanej formie. Sprawy nie mają się inaczej również w przypadku teprenów. Na rynku dostępnych jest wiele różnych terpenów w swojej “czystej formie”, co pozwala na ich precyzyjne odmierzanie oraz mieszanie z innymi substancjami. Mimo iż wyizolowane formy zarówno kannabinoidów, jak i terpenów mają swoje unikatowe cechy i właściwości, dopiero po ich połączeniu można mówić o prawdziwych efektach prozdrowotnych. Badania przeprowadzone w ciągu ostatnich lat pokazują, że konsumenci odczuwają maksymalny efekt kannabinoidów i terpenów, gdy przyjmują je razem w ich naturalnej formie. Z tego też powodu wielu specjalistów zaleca stosowanie produktów na bazie całych roślin a nie jednego, konkretnego wyizolowanego składnika. Stąd coraz większe zainteresowanie olejami full spectrum, które łączą w sobie wszystko to, co w konopiach najlepsze.
FUNKCJONALNE MIESZANKI TERPENÓW
Wraz ze wzrostem zainteresowania terpenami, na rynku pojawiły się produkty, w których składzie znaleźć można specjalnie wyselekcjonowane mieszanki terpenów, mające za zadanie przynosić określone korzyści prozdrowotne. Takimi produktami są chociażby Olej CBD NO.9 na dzień oraz Olej CBD NO.10 na noc. W składzie pierwszego z nich znaleźć można pobudzającą mieszankę terpenów STV, dzięki której nadmierne działanie uspokajające oleju CBD odczuwane przez niektórych użytkowników jest niwelowane. Zastosowanie tego rodzaju mieszanki terpenów pozwala na korzystanie z naturalnych właściwości konopi medycznych bez odurzającego działania THC. Z kolei w składzie oleju NO.10 zastosowana została mieszanka terpenów NDC, które odpowiadają za charakterystyczny dla wielu odmian konopi efekt senności.
FLAWANOIDY – CZYM SĄ?
Flawonoidy stanowią jedną z największych rodzin związków znanych naukowcom. Obejmują one bowiem ponad 6000 zidentyfikowanych substancji, w tym około 20 pochodzenia konopnego.
Flawonoidy to grupa organicznych związków chemicznych występujących w roślinach, spełniających funkcję barwników, przeciwutleniaczy i naturalnych insektycydów oraz fungicydów, chroniących przed atakiem ze strony owadów i grzybów.
Jako barwniki zgromadzone w powierzchniowych warstwach tkanek roślinnych, nadają intensywny kolor i ograniczają szkodliwy wpływ promieniowania ultrafioletowego. Samo słowo „flawonoidy” odwołuje się bowiem do łacińskiego pojęcia flavus, które oznacza kolor żółty. W rzeczywistości jednak w tej licznej rodzinie znajdują się związki odpowiedzialne zarówno za żółte, jak i czerwone oraz fioletowe zabarwienie roślin.
RODZAJE FLAWONIDÓW
Można podzielić na cztery główne grupy:
- flawonoidy
- izoflawonoidy
- neoflawonoidy
- antocyjany
FLAWANOIDY W KONOPI
W konopi znaleźć można wiele typów flawonoidów skoncentrowanych w różnych częściach rośliny. Rozmieszczenie ich w roślinie zmienia się w zależności od typu flawonoidów, ale warto zaznaczyć, że żaden z nich nie został jeszcze znaleziony w jej systemie korzeniowym. Całkowita zawartość flawonoidów w liściach i kwiatach może osiągnąć wartość 2,5% suchej masy, przy prawie zerowym występowaniu w nasionach i korzeniach.
FLAWANOIDY - DZIAŁANIE
Niektóre flawonoidy wyekstrahowane z rośliny konopi stały się podstawą do badań farmakologicznych pod kątem prozdrowotnym właściwości tych substancji. Z wyników klinicznych wynika, że flawonoidy mogą wykazywać obiecujące właściwości, jeśli chodzi o ich zastosowanie prozdrowotne:
- działają antyoksydacyjnie
- wpływają korzystnie na naczynia krwionośne
- chronią układ krążenia
- działają detoksykująco na organizm
- mają pozytywny wpływ na wzrok
- działają przeciwzapalne
- mają właściwości moczopędne
Jednakże nadal potrzebne są dalsze badania, aby w pełni zrozumieć ich rolę w działaniu terapeutycznym konopi.
FLAWONOIDY I TERPENY W OLEJKU CBD
Zarówno terpeny, jak i flawonoidy znaleźć można w olejach CBD o pełnym składzie kannabinoidów, które oprócz CBD zawierają w swoim składzie wiele różnych związków pochodzenia konopnego, wpływających na jego efekty prozdrowotne. W przeciwieństwie do izolatu, full spectrum CBD zyskuje na efekcie synergii zachodzącym pomiędzy elementami składowymi oleju. Jeśli zatem nie ma przeciwskazań do zażywania pełnego spektrum kannabinoidów, warto wybrać produkt o zróżnicowanym składzie oraz właściwościach.
