Wraz ze wzrostem popularności kannabidiolu (CBD) i jego szerokim spektrum zastosowań w leczeniu różnorodnych dolegliwości, wiele kobiet w ciąży rozważa jego stosowanie w celu łagodzenia objawów takich jak nudności, bóle czy bezsenność. Jednakże kwestia bezpieczeństwa stosowania CBD w okresie ciąży generuje wiele kontrowersji i wątpliwości zarówno wśród lekarzy, jak i samych matek. W tym tekście postaramy się kompleksowo przeanalizować dostępne dane naukowe oraz stanowiska ekspertów dotyczące tego zagadnienia.
Czym jest CBD?
Kannabidiol (CBD) to związek chemiczny należący do grupy kannabinoidów, występujący naturalnie w konopiach siewnych (Cannabis sativa L.). W przeciwieństwie do tetrahydrokannabinolu (THC), CBD nie wykazuje działania psychoaktywnego. Coraz więcej badań wskazuje na potencjalne właściwości terapeutyczne CBD, w tym działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwlękowe czy neuroprotekcyjne. W Eir Health specjalizujemy się w produkcji suplementów diety zawierających właśnie CBD, które możecie znaleźć sprawdzając kategorię olejki CBD.
Stanowisko organów regulacyjnych w zakresie przyjmowania CBD przez kobiety w ciąży
Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) zdecydowanie odradza stosowanie produktów zawierających CBD kobietom w ciąży i karmiącym piersią. FDA argumentuje swoje stanowisko brakiem kompleksowych badań potwierdzających bezpieczeństwo CBD dla rozwijającego się płodu oraz noworodka. Podobne zalecenia wydał amerykański Główny Chirurg (U.S. Surgeon General), ostrzegając przed potencjalnymi zagrożeniami związanymi ze stosowaniem kannabinoidów w okresie ciąży i laktacji. Nie powinno to dziwić - podobne rekomendacje wydawane są dla większości leków i suplementów. Wynika to z faktu, że bardzo mało substancji aktywnych jest badanych i testowanych na kobietach w ciąży i karmiących.
Potencjalne zagrożenia dotyczące przyjmowania CBD w ciąży
Przyjrzyjmy się zatem tym potencjalnym zagrożeniom. Obawy dotyczące stosowania CBD w ciąży wynikają głównie z:
- Przenikania kannabinoidów przez łożysko - badania wykazały, że THC może przenikać przez łożysko i docierać do mózgu płodu, co potencjalnie może wpływać na jego rozwój. Nie wiemy czy podobne zagrożenie dotyczy CBD i czy wpływ ten byłby równie negatywny jak THC.
- Ryzyka przedwczesnego porodu lub niskiej masy urodzeniowej - niektóre badania sugerują związek między stosowaniem kannabinoidów a zwiększonym ryzykiem tych powikłań, ponownie jednak mówimy tu o THC.
- Możliwego wpływu na rozwój układu nerwowego płodu - układ endokannabinoidowy odgrywa istotną rolę w rozwoju prenatalnym, a wprowadzanie zewnętrznych kannabinoidów może potencjalnie zaburzać ten proces.
- Obecności zanieczyszczeń w produktach CBD - niekontrolowane preparaty mogą zawierać szkodliwe substancje, takie jak pestycydy, metale ciężkie czy mikroorganizmy. To zagrożenie jednak dotyczy w zasadzie każdego pożywienia czy suplementu diety.
CBD a THC - istotne różnice w kontekście stosowania w ciąży
Warto podkreślić, że większość badań dotyczących wpływu kannabinoidów na ciążę skupia się na THC, a nie na CBD. Te dwa związki, mimo że należą do tej samej grupy, znacząco różnią się mechanizmem działania:
- THC silnie wiąże się z receptorami kannabinoidowymi CB1 i CB2, wywołując efekty psychoaktywne i potencjalnie zaburzając funkcjonowanie układu endokannabinoidowego.
- CBD wykazuje słabe powinowactwo do receptorów kannabinoidowych, działając raczej jako modulator allosteryczny i wpływając na inne układy neurotransmiterów.
- CBD, w przeciwieństwie do THC, nie wywołuje efektu odurzenia i może nawet antagonizować niektóre działania THC.
Dlatego też bezpośrednie przenoszenie wniosków z badań nad THC na CBD jest raczej nieuzasadnione, mimo, że oba związki są chemicznie do siebie bardzo zbliżone.
Aktualne badania nad CBD w ciąży
Niestety, liczba badań skupiających się wyłącznie na wpływie CBD na przebieg ciąży i rozwój płodu jest bardzo ograniczona. Dostępne dane pochodzą głównie z badań na modelach zwierzęcych lub z pojedynczych przypadków klinicznych:
- Badania na łożysku - wykazały, że CBD może zwiększać przepuszczalność łożyska, co potencjalnie może wpływać na transport substancji między krwiobiegiem matki a płodu. Jednakże badania te przeprowadzono in vitro, stosując wysokie dawki CBD przez długi czas, co nie odzwierciedla realistycznego scenariusza stosowania (mówimy o potencjalnie o tysiącach miligramów dziennie).
- Badania na myszach - jedno z badań sugerowało, że wysokie dawki CBD podawane ciężarnym myszom mogą wpływać na rozwój układu rozrodczego u męskiego potomstwa. Należy jednak pamiętać, że wyników badań na zwierzętach nie można bezpośrednio ekstrapolować na ludzi.
- Badania na noworodkach - pewne badania sugerują, że CBD może wykazywać działanie neuroprotekcyjne u noworodków, które doznały niedotlenienia okołoporodowego. Jednakże badania te dotyczyły leczenia już urodzonych dzieci, a nie stosowania CBD w trakcie ciąży.
CBD podczas karmienia piersią
Kwestia stosowania CBD w okresie laktacji jest równie niejasna i dyskusyjna jak w przypadku ciąży. Główne obawy dotyczą:
- Przenikania CBD do mleka matki - brakuje jednoznacznych danych dotyczących stężenia i czasu utrzymywania się CBD w mleku kobiecym. Warto jednak zaznaczyć, że mleko matki zawiera naturalne endokannabinoidy.
- Potencjalnego wpływu na rozwój mózgu noworodka - układ endokannabinoidowy odgrywa istotną rolę w rozwoju postnatalnym.
- Długoterminowych konsekwencji ekspozycji na CBD w okresie niemowlęcym - brak danych dotyczących odległych skutków.
Argumenty za stosowaniem CBD w ciąży
Mimo braku jednoznacznych dowodów na bezpieczeństwo, niektórzy zwolennicy stosowania CBD w ciąży argumentują:
- Naturalne pochodzenie - CBD jest związkiem występującym naturalnie w roślinach.
- Brak efektu psychoaktywnego - w przeciwieństwie do THC, CBD nie wywołuje odurzenia.
- Potencjalne korzyści terapeutyczne - CBD może łagodzić objawy często towarzyszące ciąży, takie jak nudności, bóle czy zaburzenia nastroju.
- Alternatywa dla leków syntetycznych - CBD może być postrzegane jako "bezpieczniejsza" opcja w porównaniu z niektórymi lekami przepisywanymi w ciąży.
Wnioski i zalecenia w zakresie stosowania CBD w ciąży
Biorąc pod uwagę obecny stan wiedzy, nie można jednoznacznie stwierdzić, że stosowanie CBD w ciąży jest całkowicie bezpieczne. Z drugiej strony, brak jest też niepodważalnych dowodów na jego szkodliwość. W obliczu tej niepewności, większość ekspertów zaleca ostrożne podejście. Nasze rekomendacje najlepiej podsumowują poniższe punkty:
- Kobiety w ciąży powinny unikać stosowania CBD, chyba że potencjalne korzyści wyraźnie przewyższają możliwe ryzyko.
- Decyzja o stosowaniu CBD powinna być zawsze skonsultowana z lekarzem prowadzącym ciążę.
- Jeśli kobieta decyduje się na stosowanie CBD, powinna wybierać produkty wysokiej jakości, poddane rygorystycznym testom na czystość i zawartość.
- Należy unikać łączenia CBD z innymi substancjami, w tym z THC (co do szkodliwości THC w ciąży mamy dosyć spory konsensus, że jest to niebezpieczne).
- Konieczne są dalsze, kompleksowe badania nad wpływem CBD na przebieg ciąży i rozwój płodu.
Podsumowując, mimo rosnącej popularności CBD, jego stosowanie w okresie ciąży i karmienia piersią pozostaje dyskusyjne i je odradzamy. Kobiety rozważające użycie CBD w tym szczególnym okresie powinny dokładnie rozważyć potencjalne ryzyko i korzyści, konsultując się z wykwalifikowanym personelem medycznym.
